Meeliften op een dijkversterkingsproject van een waterschap bleek voor Rijkswaterstaat een uitgelezen kans om doelen uit de Kaderrichtlijn Water te realiseren. In het integraal gebiedsproject Meanderende Maas wordt het voorlopig ontwerp binnenkort gepubliceerd. De samenwerking zet volgens Rijkswaterstater Willem Severijns echt ‘zoden aan de dijk’.
Willem Severijns zorgt er in zijn rol als planstudiemanager Derdenprojecten KRW voor dat de doelen van het Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) in rivierprojecten van anderen worden meegenomen. Volgens de richtlijn moeten de wateren in 2027 een goed leefgebied vormen voor planten en dieren. KRW-maatregelen die hierbij passen zijn bijvoorbeeld nevengeulen, natuurvriendelijke oevers, vispassages en nieuwe drassige leefgebieden.
‘Onze voorkeur gaat uit naar meekoppelkansen in projecten door derden, waaraan wij dan als Rijkswaterstaat bijdragen in de vorm van geld en kennis’, licht Willem toe. ‘Het idee hiervan is dat alle deelnemende partijen onder aan de streep meer bereiken door de budgetten te koppelen. Die kansen zijn er zeker bij het project Meanderende Maas dat getrokken wordt door Waterschap Aa en Maas. Hoogwatergeulen zijn zowel goed voor de veiligheidsdoelstelling van het waterschap, als voor de KRW-opgave.’
‘Of je zo’n geul nou zelf maakt óf dat een derde partij dat doet’
Refugia
Meanderende Maas is volgens Willem inmiddels een echt synergieproject. ‘Het project levert ons tenminste 6,7 km aan geulen op die volgens de KRW-eisen zijn ingericht’, vertelt hij.’Grotendeels gaat het dan om stilstaande geulen, die naast de hoogwaterstandsdoelstelling ook natuurdoelen dienen. De klei die vrijkomt bij het graven kan bovendien gebruikt worden bij het versterken van de dijken.’ Een voorbeeld van KRW-invloed op de vormgeving van een nevengeul zijn flauwe taluds of de zogenaamde refugia. Dit zijn extra diepe plekken waarin allerlei soorten bij extreem laag water kunnen overleven, legt Willem uit. ‘De geulen gaan vanaf een bepaalde waterstand meestromen met de rivier. Perfecte plaatsen waar zich leven kan ontwikkelen. Dat herstelt de biodiversiteit en waterkwaliteit. Wat het ook oplevert is een fraai en interessant gebied, dat aantrekkelijk is voor allerlei vormen van recreatie.’
Meanderende Maas dient meerdere doelen
Waterschap Aa en Maas versterkt vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) 26 km dijk tussen Ravenstein en Lith. Naast de hoogte en sterkte van de dijk speelt het probleem van ‘piping’, oftewel doorsijpelend rivierwater naar het achterland. Het dijkversterkingsproject groeide uit tot het integrale gebiedsproject ‘Meanderende Maas’. Met 10 partners (voornamelijk overheden) en de inbreng van vele bewoners en belangenorganisatie konden meerdere belangen worden gediend. Zowel aan Gelderse als Brabantse zijde krijgt de Maas meer ruimte. Het gebied wordt door de ontwikkelingen mooier en economisch sterker. In 2028 is de dijkversterking klaar en dat geldt ook voor de andere maatregelen rivierverruiming, natuur, wandel- en fietspaden en een haventoegang.
meanderendemaas.nl
Samenwerking
Ook op andere plekken langs de Maas kunnen maatregelen als meekoppelkans in derdenprojecten worden opgepakt, waardoor het rendement door de synergie flink toeneemt. Daar waar een koppeling is met een hoogwaterbeschermingsproject blijft het waterschap leidend in het eigen project. Bij Meanderende Maas is de samenwerking met het Waterschap Aa en Maas prima, vindt Willem. ‘Omdat het belang van Rijkswaterstaat zo groot is vind ik het niet meer dan logisch om aan de projectorganisatie van het waterschap alle hulp en middelen aan te bieden, ook al is Rijkswaterstaat zelf formeel geen onderdeel. Of je als Rijkswaterstaat zelf een geul bouwt óf dat een derde partij het doet, het belang is even goed gediend.’
Meerwaarde
Meeliften bij de Meanderende Maas vindt Willem geslaagd. ‘Voor relatief weinig inspanning en geld krijgt Rijkswaterstaat in dit project KRW-lengtes opgeleverd. Al met al heeft het project een grote meerwaarde voor ons allemaal.’
Meer informatie:
Willem.Severijns@rws.nl
06 20 00 69 43
