Greep uit de innovaties in 2017

Veelbelovende vernieuwingen

Rijkswaterstaat zoekt voortdurend naar innovatieve manieren om Nederland veilig, bereikbaar en leefbaar te houden. Ook in 2017. In de loop van februari verschijnt het jaaroverzicht 2017 van het Corporate Innovatieprogramma. Hierin staan zo'n 70 innovaties die Rijkswaterstaat in het afgelopen jaar samen met marktpartijen en kennisinstellingen verder heeft gebracht. Benieuwd wat we zoal deden? Scroll naar beneden voor een greep uit veelbelovende projecten.

Meer weten of alvast oude jaaroverzichten terugkijken?
Ga naar de pagina van het Corporate Innovatieprogramma.

Innovatie #1 - IoT in de scheepvaart

Het leven wordt steeds makkelijker door alle apparaten die met internet verbonden zijn. Ook Rijkswaterstaat ziet de mogelijkheden van Internet of Things (IoT). Bijvoorbeeld voor de scheepvaart. Afgelopen jaar startten we, samen met KPN, 3 proeven.

We voorzagen drijvende stootkussens in de Noordersluis bij IJmuiden van sensoren die beschadigingen doorgeven, en we plaatsten sensoren op de Erasmusbrug om de actuele waterstand te meten. Ook vaarwegmarkeringen kregen meetinstrumenten die onder andere de locatie en conditie van een boei doorgeven. De data van al deze sensoren bracht KPN samen in een dashboard. Op basis hiervan kan Rijkswaterstaat onderhoud beter plannen, snel reparatiewerkzaamheden uitvoeren en scheepvaartverkeer informeren.

Lees meer over waterinnovaties van Rijkswaterstaat

Innovatie #2 - Verjonging zoab

Rijkswaterstaat is voortdurend op zoek naar onderhoudsmaatregelen om de levensduur van zeer open asfaltbeton (zoab) te verlengen. De kwaliteit van zoab gaat namelijk hard achteruit op het moment dat het bitumen sterk is verouderd en bros wordt.

Het verkeer veroorzaakt dan scheurtjes in het hechtingsmateriaal dat de stenen bij elkaar houdt, waardoor die loslaten. Op verzoek van Rijkswaterstaat deden marktpartijen afgelopen 5 jaar onderzoek naar een methode om dit proces af te remmen en de levensduur van zoab te verlengen. Dit leverde 3 verjongingsmiddelen op die Rijkswaterstaat samen met de TU Delft en TNO heeft getest. De conclusie? Levensduurverlengend onderhoud met de verjongingsmiddelen is kosteneffectief en verlengt de levensduur van zoab met minimaal 3 jaar. Afgelopen jaar zijn de eerste stappen gezet voor een grootschalige toepassing op langere trajecten.

Innovatie #3 - Strijd tegen zout

Via De Nieuwe Waterweg dringt zout water vanuit de zee in het zoete rivierwater. Zoutindringing is een maatschappelijk probleem omdat het de hoeveelheid zoetwater verkleint. Klimaatverandering en infrastructurele ingrepen in het watersysteem, zoals de geplande verdieping in de Nieuwe Waterweg, vergroten dit probleem. Rijkswaterstaat onderzoekt samen met Havenbedrijf Rotterdam 3 innovatieve ideeën om verzilting via De Nieuwe Waterweg te verminderen. Namelijk gaten in de langsdam tussen Calandkanaal en De Nieuwe Waterweg, de inzet van bellenboten tijdens droge perioden en het laten varen van pompschepen bij droogte.

Na verschillende verkenningen in 2015 en 2016 hebben we afgelopen jaar de effecten van de 3 ideeën grofweg ingeschat. Dat deden we samen met Deltares op basis van een modelstudie. Ook hebben we kostenramingen gemaakt met Royal HaskoningDHV. De eerste resultaten lieten zien dat de ideeën kansrijk zijn, maar ook energie verbruiken. Voor we een besluit nemen over doorontwikkeling, werken we in 2018 eerst nog een aantal aanbevelingen uit de modelstudie en kostenramingen verder uit.

Innovatie #4 - Veilige zoab-randen

Op de meeste Nederlandse snelwegen ligt zeer open asfaltbeton (zoab). De voordelen ten opzichte van traditioneel asfalt zijn groot: minder verkeersgeluid en een grotere wegcapaciteit door minder spat- en stuifwater tijdens regen. Een nadeel is dat zoab abrupt overgaat in de berm. Dit maakt het voor een automobilist die van de weg raakt lastig om weer de weg op te sturen.

Dat kan anders dacht Rijkswaterstaat. Daarom daagden we marktpartijen afgelopen jaar met een prijsvraag uit om de zoab-randen te verbeteren. We ontvingen 10 inzendingen en kozen 4 winnende ontwerpen. Freesmij/Esha Infra Solutions, BAM, Heijmans en KWS Infra mogen hun oplossing in 2018 met een proefvak aan een praktijktest onderwerpen.

Lees meer over de prijsvraag

Innovatie #5 - Solar Highway

Geluidschermen zijn uitermate geschikt om zonne-energie op te wekken. Rijkswaterstaat kan hiermee een belangrijke bijdrage leveren aan de terugdringing van CO₂ en daarmee aan een duurzamer Nederland. In Uden komt langs de A50 een geluidscherm van 400 meter lang en 5 meter hoog voorzien van 1.600 m² zonnecellen. Die vangen aan beide kanten zonlicht op en zetten dat om in groene stroom.

In 2017 hebben we de aanbesteding afgerond en de opdracht verleend aan Heijmans. De voorbereidingen zijn in volle gang en dit jaar start de bouw. Eind 2018 levert het scherm de eerste zonne-energie. Rijkswaterstaat wil deze energie graag aan omwonenden leveren. Hoe? Dat onderzoeken we op dit moment. Er is straks in elk geval genoeg energie om 40 tot 60 huishoudens van stroom te voorzien. Vanwege het innovatieve karakter krijgt het project 1,4 miljoen subsidie van de Europese Unie. Rijkswaterstaat werkt samen met de kennisinstellingen ECN en SEAC.

Volg de voortgang van de Solar Highway