In de tijd van eindredacteur Astrid Paulussen was MER-nieuws nog niet in kleur en ook helemaal nog niet digitaal. MER-nieuws was toen een klein onderdeel van haar werk. Wel raakte het nauw aan haar andere opdrachten, zoals de Basiscursus m.e.r. en de 2-jaarlijkse Mer-dag. “Het draaide allemaal om het professionaliseren van mer binnen Rijkswaterstaat,” vertelt ze. Bijzonder is dat haar kennis ook internationaal ging.
De mijlpaal van Astrid Paulussen
Ganzenborden in Marakech
In Marakech op een internationaal IAIA-congres over mer presenteerde Astrid de Slimmer en Beter-aanpak en de dilemma’s en vragen waar Rijkswaterstaat in Nederland mee worstelde. De presentatie was in de vorm van een ganzenbordspel aan de hand van RWS-projecten.
“Het ging bijvoorbeeld over het langlopende project A4 Midden-Delfland, een studie die maar over een paar kilometer weg ging. Of over de A5 naar Antwerpen, die er nooit is gekomen en het hoofdpijndossier A13/A16 bij Rotterdam. De boodschap van het ganzenborden in Marakech was dat het succes van een project niet altijd afhangt van voldoende geld, vakmanschap of kennis. Er kunnen andere factoren zijn, die maken dat een studie 20 jaar kan duren, terwijl het in 3 maanden klaar had kunnen zijn. Soms zijn het kleine radertjes die iets veranderen, zoals een actiegroep of een wetswijziging waardoor alles anders wordt. Dat zie je nu ook aan de problemen met CO2 en stikstof, die ongetwijfeld door aanscherpende maatregelen vanuit Brussel veel gaan betekenen in lopende studies.”
Toen: adviseur Tracé/mer-centrum (1998 – 2006)
Nu: programmaleider WVL, afdeling Kennis en Innovatiemanagement
Welke positie had mer in jouw tijd?
“Mer – in zijn eenvoud – stond model voor de nieuwe Tracéwet en het inrichten van de procedure rondom een rationeel besluitvormingsmoment. Het voorbereiden van besluiten werd namelijk alsmaar moeilijker en ingewikkelder met allerlei verkorte of aanvullende procedures. Het mer-besluit dat gekoppeld was aan een RO-plan, PKB of vergunning is vervolgens verder gegaan als ‘tracéwet-procedure’. Daarin werd het Tracébesluit dominant. Dit illustreert goed dat voor een project een mer altijd een klein onderdeel is geweest naast alle andere procedures die doorlopen moeten worden. Zelf zie ik mer juist als een mijlpaal in alle procedures.”
Wat was een actueel thema?
“Rekeningrijden was in opkomst vlak na de eeuwwisseling, maar het verdween later ook weer van de agenda. Toch blijkt het in het nieuwe kabinet weer actueel te worden. We hielden er in die tijd serieus rekening mee dat het ingevoerd werd en interviewden Paul Nouwen van de ANWB, die toen een belangrijke gesprekspartner was namens de gebruikersorganisatie. Ook hadden we het in MER-nieuws over hoe je rekeningrijden praktisch in zou kunnen invullen. Poortjes of niet? Veel voorbeelden hadden we niet, maar omdat tolheffing toen al wel bij de Westerscheldetunnel gedaan werd hebben we hierover een interview gehouden. Misschien goed om nog eens terug te lezen.”
Welke lessen zou je uit het verleden kunnen trekken?
“Als ruimtelijke projecten niet van de grond komen, blijven de problemen bestaan. Ooit komen ze dan opnieuw op je bord. Soms merk je dat er opeens doorbraken komen, bijvoorbeeld als er een minister aantreedt die zich hard maakt voor een bepaald probleem. Zo heeft de Spoedwet van Minister De Boer een enorme impuls gegeven. Een remedie kan ook zijn om dan weer terug te gaan naar het begin en een frisse start te maken zonder spanningen uit het verleden. Terug bij AF, net als in het ganzenbordspel.”
