De energietransitie valt en staat bij betrouwbare netwerken. Een urgente opgave dus voor TenneT. Oud-RWS’er Marjolein de Gorter-Manhoudt knoopt als directeur Large Projects Netherlands bij TenneT de netwerken en elektriciteitsmarkten aan elkaar. Hoe kijkt zij vanuit dit perspectief naar de energieopgave? En hoe ziet ze de rol en opgave van Rijkswaterstaat?

Profielfoto Marjolein de gorter-manhoudt
Marjolein de Gorter Manhoudt - Directeur grote projecten Nederland, TenneT

De toekomst van energie in Target Grid

TenneT presenteerde in april 2023 het eerste beeld van Target Grid, met de Target Grid Map, het toekomstbeeld van het elektriciteitsnet van 2045. Overal nieuwe energiebronnen aansluiten op het net; transporteren van enorme hoeveelheden elektriciteit over land en op zee. Deze complexe uitdaging ontwikkelt TenneT in samenspraak met overheden, politiek, industrie en bedrijfsleven, elektriciteits- en gasnetbeheerders en andere stakeholders zoals milieuorganisaties en kennisinstellingen, in Nederland en Duitsland. Het einddoel is een duurzame aanpak, die breed gedragen wordt en de nieuwe basis wordt voor een duurzame economie.

Voor meer informatie, bekijk deze video 

contact via Eefje.van.gorp@tennet.eu  06-20220883

Energiemix van de toekomst

Het hoge tempo van de energietransitie betekent dat TenneT moet blijven schakelen en innoveren.  “Toen ik 3 jaar geleden de overstap naar ‘Large Projects’ maakte, werkte TenneT aan een handjevol projecten. Sindsdien is dat aantal vertienvoudigd. Energie heeft echt een vlucht gemaakt,” zegt Marjolein. “We moeten het hoogspanningsnet in een hoog tempo verdubbelen, omdat we in korte tijd twee tot drie maal meer elektriciteit gaan gebruiken.” Naast elektriciteit uit zon en wind voorziet ze dat in de toekomst ook een rol weggelegd is voor vervoer van waterstof. Waterstof is nodig voor productieprocessen met zeer hoge temperaturen. “De helft van de energievraag in Nederland komt namelijk van de grote industrie. Bovendien zijn warmtenetten nodig voor huishoudens en industrie."

Rol van Rijkswaterstaat

Binnen de energieopgave is Rijkswaterstaat een belangrijke speler, constateert ze. Zo toetst Rijkswaterstaat namelijk voor de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) alle plannen voor grote energieprojecten. “En ook in de eigen opgaven van Rijkswaterstaat werken we samen,” vertelt Marjolein, “Wij sloten bijvoorbeeld de energie van Windpark Maasvlakte 2 aan op transformatoren die wij hiervoor in zee aanlegden. Daardoor is Rijkswaterstaat nu energieneutraal.”

Windmolens op de dijk van de Westerschelde bij industriegebied
Fotograaf: Tineke Dijkstra

Laadstations met dubbel rendement

TenneT en Rijkswaterstaat werken ook samen bij  het emissieloos bouwen van projecten. De laadstations die Rijkswaterstaat gebruikt voor elektrisch materieel, krijgen volgens Marjolein  dubbel rendement als deze na voltooiing van het project in een ander initiatief ingezet worden. “Het strategisch plaatsen van laadstations helpt dan om ook de volgende businesscase in de omgeving rond te krijgen. In de energietransitie zijn dat mooie combinaties.”

MIEK-programma

TenneT ziet zichzelf als een spil in de Regionale Energie Strategie (RES), waarin overheden de nationale netwerken invullen. Marjolein: “Wij leggen de verbindingen van de energie-infrastructuur, waaronder specifiek het Hoofdspanningsnet.”  Alle plannen die overheden hiervoor maken, al dan niet samen met industrie, energieproducenten en netbeheerders, staan in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie & Klimaat (MIEK).

Waterstofnetwerk Miek
Rijkswaterstaat

Target Grid als basis voor nieuwe plannen

Ook op een andere manier pakt TenneT een leidende rol. “We hebben Target Grid als visie op de energietransitie gemaakt tot 2045. Samen met netbeheerders kunnen we alvast knelpunten signaleren. Dat dient als basis voor onze toekomstige verkenningen en projecten. We wachten dus niet af, maar stippelen zelf een koers uit voor de energievraag van Nederland .”

Internationale effecten

De energietransitie houdt voor TenneT niet op bij de grens. Er zijn bijvoorbeeld verbindingen (interconnectie) met Groot-Brittannië, Denemarken, Noorwegen, België en Duitsland. Marjolein merkt op dat de wereld nog meer als werkterrein moet worden gezien. Zo is wind-op-zee in de energiewinning van groot belang. “Dat vraagt om internationale onderzoeken. Je hebt te maken met lokale regels, maar projecten hebben vaak ook effecten over de grens. Hoeveel kilometer moet je hiervoor meenemen? En wat te denken van platformen die je aan de andere kant van de wereld bouwt? Daarvoor moet dan ter plaatse de milieuprocedure gevolgd worden. In onze eigen m.e.r. nemen we die effecten niet mee. Is dat terecht? Dit soort issues zijn nog niet uitgekristalliseerd.”

Meer informatie

Marjolein de Gorter-Manhoudt TenneT 06-53735459
Meer weten over kabels en hoogspanningsleidingen?
In nr. 97 - 2020 schreven we in MER-nieuws over de COBRAcable 700MW (o.a. door Eemshaven en N2000 Waddenzee) en 380kV Doetinchem-Wesel.