Vlot en veilig op weg

Het wordt weer drukker op de wegen. De relatieve rust uit de coronajaren is inmiddels helemaal verdwenen. In 2023 hebben we in Nederland 69,3 miljard voertuigkilometers afgelegd op het rijkswegennet. Dat is 2,9% meer dan in 2022. De verwachting is dat het verkeer ook op de langere termijn blijft groeien.  

Werken aan een vlotte en veilige verkeersdoorstroming wordt een steeds grotere uitdaging voor Rijkswaterstaat. Behalve de toenemende drukte komt dat ook door het stikstofvraagstuk. En door het gebrek aan voldoende budget voor de aanpak en schaarste aan bouwmaterialen en personeel. Veel wegaanlegprojecten lagen daardoor in 2023 stil. Ook nam het aantal wegaanleg- en wegonderhoudsprojecten dat vertraging oploopt verder toe.  

Alle ontwikkelingen samen leiden tot een erg ongemakkelijke en onwenselijke situatie. Daar komt bij dat steeds meer wegen, bruggen, tunnels en sluizen hun uiterste houdbaarheidsdatum bereiken en dringend moeten worden opgeknapt. Toch werkte Rijkswaterstaat ook in 2023 zichtbaar en voortvarend door aan aanleg-, vervanging- en renovatieprojecten. En ook dit jaar leverde dat een aantal mooie, in het oog springende huzarenstukjes op. 

Grootste tunneldelen ooit 

Het afzinken van het 2^e deel van de Maasdeltatunnel, onderdeel van de Blankenburgverbinding, is na wat tegenslag uiteindelijk goed gelukt. Dinsdagochtend 8 november is tunneldeel ‘Isabella’ naar de bodem van de Nieuwe Waterweg afgezonken. Het gaat om de grootste tunneldelen die ooit in Nederland zijn gebouwd. Veel mensen hebben de operatie via onze liveblog gevolgd en gaven aan onder de indruk te zijn van de operatie. Eerdere afzinkoperaties hadden te kampen met onder meer een lekkage, een kabelbreuk en storm Babet. We doen ons best de tijd in te lopen en hopen de A24 en de tunnel eind 2024 in gebruik te kunnen nemen. 

Ring Groningen 

Bij ons werk aan de zuidelijke ringweg van Groningen vindt een gigantische metamorfose plaats van een traject waar dagelijks 400.000 voertuigen overheen rijden. Een plein met gelijkvloerse kruisingen die voor relatief veel file en kop-staartbotsingen zorgde, wordt nu ongelijkvloers. En even verderop rijden weggebruikers straks door een verdiepte ligging, met daarop een nieuw park dat straks de 2 delen van Groningen met elkaar verbindt. Naar verwachting is de ringweg tegen het einde van de zomer van 2024 klaar voor de toekomst. 

Haringvlietbrug 

Lastig en ingrijpend renovatiewerk levert uiteindelijk vaak klinkende resultaten op. Zo ging op vrijdag 4 augustus 2023 de 1.222 m lange Haringvlietbrug na een afsluiting van 8 weken weer open voor het wegverkeer. Van de bijna 60 jaar oude brug zijn de klep en het bewegingswerk vernieuwd, en de systemen voor bediening, besturing en bewaking vervangen. Vooral logistiek en qua hinderbeperking was dit een ingewikkeld project. Dagelijks rijden namelijk zo’n 66.000 mensen over de brug. De reguliere openstelling van de Haringvlietbrug voor de hoge scheepvaart duurt langer dan verwacht. In plaats van tot het najaar van 2023, duurt de renovatie tot uiterlijk 29 maart 2024.

Meer lezen over de afsluiting van de Haringvlietbrug? Lees het in dit artikel. 

Hinder beperken 

De onderhoudsopgave van Rijkswaterstaat leidt nogal eens tot lastige afwegingen en beslissingen. Opknappen is vaak dringend nodig, maar hinder voor het verkeer willen we ook zo veel mogelijk beperken. In november 2023 is het werk aan de Kooybrug (N99) in Den Helder uitgesteld, omdat dit bij nader inzien toch te veel hinder en omrijden zou veroorzaken voor het verkeer. Wanneer de renovatie alsnog van start gaat en of de brug alsnog voor lange tijd volledig afgesloten wordt, bepalen we in 2024.  

Prinses Margriettunnel 

Gebreken aan infrastructuur komen nogal eens onverwacht aan het licht. Zo kwam door druk van het grondwater in december 2022 een van de tunneldelen van de Prinses Margriettunnel in de A7 tussen Sneek en Joure omhoog. Sinds juni 2023 werkt Rijkswaterstaat aan het vernieuwen en verstevigen van de fundering van de tunnel en het steviger verankeren van de tunnelwanden. Door betonblokken en rijplaten te plaatsen kon de tunnel weer gedeeltelijk worden opengesteld voor wegverkeer. Het complete herstel duurt waarschijnlijk in totaal 1 jaar. In de tussentijd worden 4 andere tunnels met dezelfde fundering als de Prinses Margriettunnel onderzocht en in de gaten gehouden, om te voorkomen dat daar hetzelfde gebeurt. 

Renovatietape 

Slimme, duurzame oplossingen maken de instandhoudingsopgave bijzonder. Zo is de Merwedebrug in de A27 bij Gorinchem tussen 1 september en half november 2023 op een bijzondere manier opgeknapt. De hangkabels zijn omwikkeld met een speciale tape, die ze snel en goedkoop beschermt tegen roest tot de brug aan grootschalige renovatie toe is. 

Ook de Wijkertunnel in de A9 is op een doordachte manier duurzaam gerenoveerd. In plaats van het vervangen van de wegportalen door nieuwe, haalden we de bestaande portalen weg, knapten we ze op en plaatsen we ze weer terug. 

Verkeersmanagement 

We benutten de schaarse wegcapaciteit optimaal door het verkeer bij te sturen vanuit onze verkeerscentrales. Maar ook dat wordt steeds ingewikkelder. De komende jaren zullen we overal in het land aan het werk zijn. We willen er alles aan doen er alles aan om hinder en verstoringen zoveel mogelijk te beheersen.

Om het verkeer vlot en veilig in beweging te houden, werkt Rijkswaterstaat ook aan verkeersmanagement. Vanuit 5 regionale verkeerscentrales en 1 landelijke bedienen de wegverkeersleiders duizenden verkeersinstallaties boven, op en langs de snelweg om het verkeer in goede banen te leiden. Dagelijks komen ook de weginspecteurs in hun felgele auto’s op de hoofdwegen in actie. Zij werken aan veiligheid en doorstroming. Samen met politie, brandweer, ambulances en bergingsbedrijven zorgen zij voor een veilige en snelle afhandeling van incidenten. Dat draagt eraan bij dat Nederland nog altijd het best benutte wegennet ter wereld heeft. 

In-car informatie 

Veiligheid op de weg heeft de hoogste prioriteit bij Rijkswaterstaat: voor de weginspecteur, de mensen die werkzaamheden uitvoeren aan de weg en voor de weggebruiker zelf. Maar hoe voorkom je dat bestuurders worden afgeleid, op het laatste moment invoegen of te hard rijden? 

Rijkswaterstaat werkt samen met andere partijen aan digitale in-car-veiligheidswaarschuwingen om bestuurders alert te houden. Hoe dit in zijn werk gaat? Lees het in artikel ‘Altijd op de hoogte in de auto’. 

Gladheidbestrijding 

De winter van 2022-2023 was zacht. Op slechts 23 dagen of nachten is lokaal of landelijk gestrooid. De strooiwagens hebben bij elkaar ongeveer 1,1 miljoen km afgelegd om de wegen veilig te houden. Daarbij is 93 miljoen kg zout gestrooid. Dat ligt rond het meerjarengemiddelde van 90 miljoen kg. 

Tijdens het gladheidseizoen, dat van 1 oktober tot 1 mei loopt, staan onze gladheidsbestrijders 24/7 paraat om te gaan strooien. De strooiwagens moeten de snelwegen binnen 2 uur kunnen hebben gestrooid. Om het hele landelijke Rijkswaterstaatwegennet van 3.084 km in die korte tijd te strooien staan er 577 paraat. Zodra er sneeuw valt, zetten we ook sneeuwschuivers in. Hiervan staan er 630 verspreid over het land klaar.  

Duurzaam en innovatief 

Rijkswaterstaat wil het hoofdwegennet zo duurzaam mogelijk beheren. Daarvoor ontwikkelen we nieuwe, slimme en duurzame oplossingen. Deze kunnen we sinds juli 2022 testen op de Innovatiestrook A58 Kloosters bij Oirschot (project InnovA58). Dit is een 1.400 m lange rijstrook waar experimenten plaatsvinden terwijl het verkeer er gewoon overheen rijdt. Zo testen we natuurlijke materialen en asfaltvarianten met tenminste 60% hergebruikt materiaal. Verder experimenteren we met biobased wegmeubilair, zoals lichtmasten van gemaaid bermgras en gerecycled plastic. InnovA58 is een bouwproject waarin overheden, bedrijven en kennisinstellingen samenwerken aan een vlot, veilig en slim mobiliteitsnetwerk. Het project loopt nog tot halverwege 2024.