Afgelopen zomer bediende Rijkswaterstaat een aantal Zeeuwse sluizen minder vaak dan gebruikelijk. Door een tekort aan sluisoperators werd de bedientijd op deze sluizen aangepast. De scheepvaart moest hierdoor langer wachten of omvaren. Door een uitgebreide wervingscampagne zijn de sluizen in december weer volledig operationeel.

Iris Reuselaars, directeur Scheepvaartverkeer en Watermanagement Rijkswaterstaat

Iris Reuselaars is directeur Scheepvaartverkeer en Watermanagement bij Rijkswaterstaat. Ze legt uit: “Het is een uitdaging om genoeg sluisoperators te vinden. Dat zijn de personen die op afstand of op locatie de sluis bedienen. Zij openen en sluiten de sluisdeuren, ze zorgen dat het waterpeil in de sluis klopt en ze communiceren met de schippers. Zeker in de zomer is het op de vaarwegen extra druk door recreatie en toerisme. Tegelijk is dat het moment dat ons eigen personeel ook op vakantie gaat.”

Aangepaste bediening en onverwachte stremmingen

“Een onverwachte stremming is vervelender dan een stremming waarvan je ruim van tevoren op de hoogte bent”

Door de personele krapte kon Rijkswaterstaat een aantal diensten niet opvullen. Hierdoor werden er aangepaste bedientijden ingevoerd. Zo werd de jachtensluis bij de Krammersluizen op doordeweekse dagen een maand lang  alleen tussen 10.00 en 18.00 bediend. Iris: “We hebben hier heel bewust de afweging gemaakt welke objecten een aangepaste bedientijd kregen.” Daarnaast werd het in de loop van de zomer duidelijk dat er op andere locaties ook onverwacht tijdelijk gestremd moest worden vanwege de personele krapte. “Dat is heel vervelend voor de scheepvaart. Zij moet hun routes aanpassen en lopen flinke vertragingen op. Dat heeft impact op het bedrijf. Ik baal op zo’n moment ontzettend met ze mee. Zeker omdat Rijkswaterstaat daarnaast aan verschillende sluizen onderhoud uitvoert. Dat zorgt vaak al voor langere wachttijden. We proberen de stremmingen daarom zo voorspelbaar mogelijk te maken, zodat de scheepvaart er rekening mee kan houden. Een stremming blijft lastig, maar een onverwachte stremming is een stuk vervelender dan een stremming waarvan je ruim van tevoren op de hoogte bent”, aldus Iris.

Nieuwe wervingscampagne

Rijkswaterstaat doet er alles aan om het personeelstekort op te lossen. Hoe de organisatie dat doet? Iris: “We onderzochten eerst waar het tekort vandaan kwam. Met de resultaten van die analyse zijn we de werving anders aan gaan pakken. Naast een nieuwe wervingscampagne met de titel #gunjezelfrijkswaterstaat werden er ook meet&greets op locatie georganiseerd. Zo kon je als toekomstige operator direct sfeer proeven. Dat werkte gelukkig heel goed! We hebben namelijk al een flink aantal nieuwe collega's aangenomen. We nemen personen aan die al een nautische vooropleiding volgden, maar ook geïnteresseerden die geen vooropleiding hebben, mogen solliciteren. Iedereen volgt namelijk vervolgens een interne opleiding. Je vooropleiding en ervaring bepalen uiteindelijk de duur van je opleiding.”

Johan Dooge, sluisoperator

Een prachtige werkplek

Eén van de nieuwe sluisoperators in Zeeland is Johan Dooge. Hij volgde de interne opleiding en werkt intussen in het Topshuis op Neeltje Jans, met uitzicht op de Oosterscheldekering. Johan: “Dit is een prachtige werkplek! Mijn broer werkte jarenlang als sluisoperator bij Rijkswaterstaat. Toen ik een keer bij hem op het werk kwam kijken, vroeg zijn collega aan mij of ik ook sluisoperator wilde worden. Zo kwam ik bij de vooropleiding tot sluisoperator terecht. Het was fijn om eerst de interne opleiding van Rijkswaterstaat te kunnen volgen. De sluizen zijn allemaal in een andere periode gebouwd en elke sluis is uniek. De ene sluis heeft één brug, een andere bijvoorbeeld twee. Ik ben zelf nu ingewerkt voor wat wij de kleine sluizen noemen: de Roompotsluis, de Bergsediepsluis, de Zandkreeksluis en de Grevelingensluis. Maar de komende tijd werken mijn collega’s mij ook in op de Kreekraksluizen.”

Een compliment aan de collega’s

“Wij begrijpen ook heel goed hoe vervelend het is voor schippers om te moeten omvaren of wachten”

“Afgelopen zomer was het heel druk bij de Zeeuwse sluizen,” vertelt Johan. “Als operators hebben we er alles aan gedaan om de problemen te verkleinen. Wij begrijpen namelijk ook heel goed hoe vervelend het is voor schippers om te moeten omvaren of wachten. Als we iemand tekortkomen, stremmen we daarom eerder een rustige sluis dan een drukke sluis.” Iris: “Onze medewerkers zijn de afgelopen zomer erg flexibel en dienstverlenend geweest. Bijvoorbeeld door heel goed hun vakanties op elkaar af te stemmen. Daar verdienen ze een groot compliment voor.”

Weer operationeel

Iris: “De komende jaren blijven we personeel werven. We maken we regelmatig gebruik van sluisoperators van een extern bureau. Maar ook zij hebben last van de arbeidsmarktkrapte. Daarom is het goed om ook zelf mensen te werven. Inmiddels hebben we voor vrijwel alle sluizen weer voldoende bedienaars. Een paar sluizen kampen nog met een personeelstekort. Eén daarvan is bijvoorbeeld de Oostsluis in Terneuzen. Gelukkig zijn er momenteel voldoende mensen in opleiding om dat tekort over een tijdje op te lossen. Vanaf december bedienen we alle Zeeuwse sluizen weer volledig. Wanneer we weer voldoende operators in dienst hebben, kunnen we makkelijker voor elkaar invallen als iemand bijvoorbeeld een keer ziek is. Daarom blijven we de komende tijd nog werven.”

De huidige stand van zaken

Per ingang van 1 oktober kan Rijkswaterstaat bij Hansweert en de Krammerjachtensluis de bedientijden weer volledig hervatten. Voor andere objecten gelden nog wel aangepaste bedientijden. Zo blijft het maatwerk dat sinds 1 juni van dit jaar geldt bij Sluis Grevelingen, Zandkreeksluis (verbinding Veerse meer-Oosterschelde), Bergsediepsluis, Sluis Roompot (verbinding Noordzee- Oosterschelde) ongewijzigd tot 1 december 2023. Ook de Oostkolk van Sluis Terneuzen blijft tot 1 december gedurende de nacht (van 22.45u tot 06.45u) in principe gestremd wegens onvoldoende beschikbaar personeel. Wij gebruiken het begrip ‘in principe’ omdat we op die nachten dat er wel voldoende personeel beschikbaar is, de Oostkolk wel bedienen. De actuele situatie wordt gedeeld via Berichten Aan de Scheepvaart (BAS-berichten) en via www.vaarweginformatie.nl

Op de hoogte blijven?

We houden u graag op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom het groot onderhoud aan de infrastructuur. Dat doen we onder andere via de nieuwsbrief Bereikbaar Zeeland, waarop u zich kunt abonneren. Benieuwd naar alle projecten? Neem dan eens een kijkje op de projectpagina Bereikbaar Zeeland.

Wanneer u de weg of het water op gaat, bekijk dan voor vertrek Van A naar Beter of Vaarweginformatie.nl voor de actuele reisinformatie.