Water is van levensbelang voor ons land. Maar het kan ook levensbedreigend zijn. Daarom werkt Rijkswaterstaat aan voldoende schoon water, waterveiligheid, een ecologisch gezond watersysteem en een klimaatbestendig land.

Hoogwaterbescherming

Door de klimaatverandering stijgt de zeespiegel en gaat het meer en harder stormen. Om Nederland te blijven beschermen tegen het water werkt Rijkswaterstaat samen met de waterschappen aan stevige dijken, duinen en stormvloedkeringen. In 2050 moeten ze allemaal voldoen aan de nieuwste veiligheidsnormen. In 2020 hebben we in totaal 38,3 km aan versterkte dijken opgeleverd, zoals de Houtribdijk. 

Zand als natuurlijke beschermlaag

Zand is de meest natuurlijke bescherming van onze kust. In 2020 hebben we 10,7 miljoen m3 zand op onze kust gespoten. Dat is ongeveer 11 keer de inhoud van voetbalstadion de Kuip in Rotterdam. Zo kreeg in 2020 bijvoorbeeld de Houtribdijk tussen Enkhuizen en de Trintelhaven brede zandoevers. 

Vervangen en renoveren

Een groot deel van de sluizen, stuwen en waterkeringen in ons land is op leeftijd en heeft de komende decennia groot onderhoud nodig of moet worden vervangen. Waar het kan, maakt Rijkswaterstaat de objecten tijdens die opknapbeurt meteen duurzamer en nog beter klaar voor de toekomst. Het werk aan de Afsluitdijk is daar een mooi voorbeeld van. In 2020 werkte Rijkswaterstaat aan het versterken van de dijk met betonnen reuzestenen. Later krijgt de dijk bovendien een bijzondere vispassage en extra spuisluizen om IJsselmeerwater sneller af te voeren. 

Klimaatverandering en droogte 

De klimaatverandering veroorzaakt de laatste jaren steeds vaker extreem droge zomers. Ook in 2020 zette Rijkswaterstaat zich ervoor in om het rivierwater dat Nederland binnenstroomt beter vast te houden en slimmer te verdelen over het land. Dat doen we in een goed samenspel met andere waterbeheerders met behulp van onze spuisluizen, stuwen, pompen en gemalen. 

Zo is Rijkswaterstaat in 2020 in Zevenbergen gestart met de aanleg van de Roode Vaart: een mooie brede waterloop die een extra aanvoerroute wordt van zoetwater voor West-Brabant. En op enkele plekken, zoals de Utrechtse Heuvelrug en op de Veluwe zetten we steviger in op grondwatervoorraadbeheer. Ondanks de regen die in de laatste maanden van 2020 viel, bleef de grondwaterstand in de hoge zandgronden van Nederland namelijk te laag. 

Herstel waterkwaliteit, vismigratie en populatie trekvissen door kierbesluit Haringvliet

Waterkwaliteit

Het oppervlaktewater in ons land moet schoon genoeg zijn om er drinkwater van te maken en om erin te kunnen zwemmen. Maar ook gezond genoeg om planten en dieren een goed leefgebied te bieden. Samen met de andere waterbeheerders werken we aan schone en duurzame Nederlandse watersystemen. Rijkswaterstaat werkt ook aan het herstellen van het leefgebied van vissen. Zo bleek uit metingen in 2020 dat ons besluit om de Haringvlietsluizen regelmatig op een kier te zetten, bijdraagt aan het herstel van de waterkwaliteit, de vismigratie en de populatie van trekvissen in de Rijn-Maasdelta. 

Zwerfvuil

Ook met het beperken en bestrijden van watervervuiling werkt Rijkswaterstaat aan de waterkwaliteit. Dat doen we met steeds innovatievere oplossingen. Zo namen we dit jaar in de Vijfsluizerhaven in Schiedam bij wijze van proef de ‘Catchy’ in gebruik: een systeem in het water dat zwerfafval opvangt. 

Slim meetnet

De visstand is een belangrijke indicator voor de ‘leefbaarheid’ van vissen en de waterkwaliteit. Met een slim meetnet houden Rijkswaterstaat en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de visstand in onze rivieren en meren in de gaten. Rijkswaterstaat is in 2020 een proef gestart om de soortensamenstelling van vissen te monitoren met onderwaterbeelden en kunstmatige intelligentie.