Bodemkwaliteit en normdocumentcommissies bodemkwaliteitszorg

Blijvend aandacht voor bodemkwaliteit

In 2022 spelen enkele met elkaar samenhangende ontwikkelingen die doorwerking hebben op de bestaande regelgeving voor het grondverzet (Regeling bodemkwaliteit). We ondersteunen het Ministerie van IenW bij de aanpassing van de Regeling bodemkwaliteit. Het gaat om de volgende zaken:

• De Regeling bodemkwaliteit 2021 (Rbk2021) is in opvolging van de gedeeltelijke inbouw van het Besluit bodemkwaliteit in de Omgevingswet volledig herzien qua structuur. Deze reeds geconsulteerde regeling wordt gepubliceerd en treedt naar in werking bij de start van de Omgevingswet. Rijkswaterstaat heeft een uitvoerbaarheidstoets uitgevoerd. Publicatie is voorzien in april 2022 en inwerkingtreding per 1 juli 2022. Beleidsrijke wijzigingen van onderwerpen die in de Regeling bodemkwaliteit opgenomen moeten worden, kunnen in de nieuwe structuur van de Rbk worden ingepast.

Een aantal lopende beleidsrijke trajecten krijgen op termijn hun beslag in de Regeling bodemkwaliteit. Telkens zal een wijziging van de Rbk2021 worden geconsulteerd. Het gaat om de volgende trajecten:

• De opname van PFAS als genormeerde stof in de Rbk2021. Er lopen nog een aantal onderzoeken bij het RIVM die daarbij betrokken worden;
• Op basis van de dialoogsessies die door het ministerie van IenW zijn georganiseerd wordt het milieu hygiënisch toetsingskader (MHT) voor diepe plassen herijkt. In de Rbk2021 zijn de kwaliteitseisen opgenomen uit de circulaire en handreiking diepe plassen. Het is de bedoeling dat het herijkte toetsingskader ter vervanging daarvan wordt opgenomen in de Rbk2021;
• In de Rbk2021 is de verplichting opgenomen om in de milieuverklaring bodemkwaliteit de eventuele aanwezigheid van niet genormeerde stoffen te vermelden. Dat roept de vraag op naar handelingsperspectief voor niet-genormeerde stoffen. We werken mee aan een algemene methodiek voor het omgaan met niet genormeerde stoffen in de bodem die door IenW wordt ontwikkeld. Er moet nog besloten worden op welke wijze deze methodiek wordt vastgelegd, mogelijk in de Rbk2021;
• Diverse normdocumenten voor de uitvoering van aangewezen werkzaamheden in het bodemwerkveld (Kwalibo) worden vernieuwd vanwege de komst van de Omgevingswet en innovaties. De nieuwe normdocumenten worden aangewezen in de Rbk2021. Er is een wijziging van de Rbk2021 voorzien zodat de nieuwe normdocumenten tijdig zijn aangewezen als de Omgevingswet in werking treedt.

Blijvend aandacht voor bodemkwaliteit

De kennisbasis van de regels voor het grondverzet moet op peil blijven. Decentrale overheden zullen, mede met het oog op PFAS en andere niet genormeerde stoffen en de komst van de Omgevingswet ook in 2022 onderhoud plegen aan hun lokale bodembeleid. Ook zullen zich nog nieuwe problemen voordoen. Denk aan de omgang met diffuse loodverontreinigingen in bodems, asbestonderzoeken in relatie tot puin en afval in de bodem en nieuwe verontreinigingen zoals PFAS. We ondersteunen decentrale overheden vraag gestuurd bij het maken en actualiseren van lokaal beleid voor bijzondere vraagstukken en/of calamiteiten die zich in de uitvoeringspraktijk voordoen. We kijken bij die ondersteuning al wel vooruit naar de manier waarop de oplossingen straks passen binnen (de kerninstrumenten van) de Omgevingswet, bijvoorbeeld door onderwerpen een plaats te geven in de omgevingsvisie, (onverplicht) programma of in decentrale regelgeving. De dossiers rond thermisch gereinigde grond, diepe plassen, batterijen in AEC-bodemas, rubbergranulaten op kunstgrasvelden, PFAS en granuliet vragen om strategische inbreng van specialistische kennis ten behoeve van beantwoording vragen vanuit politiek en de Tweede Kamer. We houden deze kennis op peil en blijven deze beleidsondersteunend inbrengen.

Aan de slag met verbetermaatregelen Taskforce

De TaskForce versterking bodemstelsel heeft in 2021 gewerkt aan een plan van aanpak voor het doorvoeren van de benodigde verbeteringen in het Kwalibostelsel. Hierbij is gewerkt in drie werksporen:

A.       Kwalibo-stelsel (“Kwalibo”)

B.       Vergunningverlening, toezicht en handhaving (“VTH”)

C.       Organisatie, kennis en samenwerking (“Organisatie”)

Het eindadvies van de Taskforce versterking bodemstelsel wordt naar verwachting in kwartaal 1 van 2022 opgeleverd en met een kamerbrief aangeboden aan de Tweede Kamer. Daarmee is het werk niet af, sterker het moet nog beginnen. Vanaf kwartaal 2 van 2022 zal Rijkswaterstaat Bodem en Ondergrond deelnemen in het implementatieprogramma dat de meerjarige uitwerking van alle maatregelen gaat coördineren. We vinden het daarbij van belang dat alle maatregelen in z’n samenhang worden doorgevoerd. Onderdeel daarvan is dat de Rijksoverheid weer een stap vooruit zet in de vorm van vaker deelname aan colleges van deskundige en werkgroepen of begeleidingscommissies van schemabeheerders van private normdocumenten. Dit vraagt nog nadere uitwerking tussen IenW, ILenT en RWS in de eerste helft van 2022.

Overige taken

Voor de landelijke werkgroep Toezicht en Handhaving leveren we het secretariaat voor de werkgroep en de organisatie van minstens 3 platformdagen (2 landelijk, minimaal 1 regionaal). Dit doen we samen met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILenT) en SIKB.