Omgevingsdienst - gemeenten

Bruggetje met mannenbenen

De Omgevingswet biedt voor het beleidsveld bodem een nieuwe juridische basis: van een meer beschermende benadering van de fysieke leefomgeving naar continue zorg voor de kwaliteit van die leefomgeving en de ontwikkelingen die daarin plaatsvinden. Gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld op het gebied van bodemkwaliteit. Veel kennis daarover bevindt zich bij de omgevingsdienst.

Hoofdpunten

  • Doorgrond wat de Omgevingswet voor jouw werk betekent.
  • Neem leidinggevende en collega´s met vergelijkbare uitdagingen mee.
  • Oefen: zoek de meest veranderingsgezinde gemeente op en ga samen aan de slag.

'De Omgevingswet vernieuwt het speelveld en dat vraagt om nieuwe vormen van samenwerking met alle andere disciplines.'


Basisvaardigheid
Een basisvaardigheid voor de bodemadviseur bij de omgevingsdienst is het kennen en doorgronden van de betekenis van de nieuwe regels voor de omgevingsdienst zelf en voor de dagelijkse praktijk in de aangesloten gemeenten. De veranderingen waartoe de Omgevingswet leidt, zijn (grofweg) voor 20% toe te schrijven aan nieuwe regelgeving. Bij het overgrote deel - 80% - gaat het echter om veranderingen in cultuur. Positie kiezen in en inhoud geven aan die cultuurverandering is een grote uitdaging voor de bodemmedewerker bij de omgevingsdienst. De context is lastig: de datum van invoering van de Omgevingswet is de afgelopen jaren steeds opgeschoven, terwijl er sprake is van een hoge werkdruk in het reguliere werkproces. Het ontwikkelen van een strategie voor de implementatie van de Omgevingswet is doorgaans geen topprioriteit van de omgevingsdienst. Datzelfde geldt voor verschillende gemeenten.

'Met de instelling van de omgevingsdiensten is de kloof tussen beleid en uitvoering verder vergroot. Dat is een zorgpunt.'

Geïntegreerde adviesrol
Gemeenten hebben de bodemtaken overgeheveld naar de omgevingsdienst. Een bodemmedewerker van de omgevingsdienst is bij veel (kleinere) gemeenten geen vanzelfsprekende gesprekspartner meer. Beleid en uitvoering zijn gescheiden, waarbij de ontwikkeling van het beleid vaak lastig is vanwege ontbrekende  capaciteit. Een bodemadviseur van de omgevingsdienst staat op grote afstand van beleidsontwikkeling voor de leefomgeving bij een gemeente. In de geest van de omgevingswet wordt wel van een bodemadviseur verwacht dat deze eerder en een meer geïntegreerde adviesrol speelt. Het invullen van deze rol hoeft echter niet te wachten tot de invoering van de Omgevingswet; het kan vanaf vandaag al meerwaarde opleveren! Een dergelijke rolinvulling is echter lastig te realiseren wanneer de eigen organisatie en ook opdrachtgevers/klanten andere prioriteiten stellen en niet of beperkt capaciteit reserveren voor de invoering van de Omgevingswet.

'Een goede interactie tussen generalisten en vakspecialisten op het gebied van omgevingsbeleid is cruciaal om de potentie van de Omgevingswet te kunnen benutten.'

Advies

  • Zorg dat je kennis over de Omgevingswet in relatie tot bodem en ondergrond op niveau is. Dit is de kracht van waaruit je handelt.
  • Zoek intern steun bij je leidinggevende. Zet druk op de ontwikkeling van de visie op (en wijze van uitvoering van) de invoering van de Omgevingswet door de omgevingsdienst. Daarbij gaat het zowel om praktische aspecten (overdracht dossiers van provincie naar gemeenten/omgevingsdienst) als om het handelen in ‘de geest van de Omgevingswet’: anders (samen)werken.
  • Zoek samenwerking met collega’s, ook buiten het werkveld bodem, die in een vergelijkbare positie zitten.
  • Ga op zoek naar de meest veranderingsgezinde gemeente: probeer ervaring op te doen in een pilot.
Overstroming straten